ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | 3 | 4 | |||
5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
پروفسور سید محمود حسابی، در سال 1281 (ه.ش)، از پدر و مادری تفرشی، در تهران زاده شدند. پس از سپری نمودن چهار سال، از دوران کودکی در تهران، به همراه خانواده (پدر، مادر و برادر)، عازم شامات گردیدند. در هفت سالگی، تحصیلات ابتدایی خود را، در بیروت، با تنگدستی و مرارتهای دور از وطن، در مدرسه کشیشهایفرانسوی، آغاز کردند، و همزمان، توسط مادر فداکار، متدین و فاضله خود (خانم گوهرشاد حسابی)، تحت آموزش تعلیمات مذهبی و ادبیات فارسی، قرار گرفتند. استاد، قرآن کریم را، حفظ و به آن اعتقادی ژرف داشتن. دیوانحافظ را، نیز از بر داشته، و به بوستان و گلستان سعدی، شاهنامه فردوسی، مثنوی مولوی، منشآت قائم مقام، اشرافکامل داشتند.
شروع تحصیلات متوسطه ایشان، مصادف با آغاز جنگ
جهانی اول، و تعطیلی مدارس فرانسوی زبان بیروت بود. از این رو، پس از دو
سال تحصیل، در منزل، برای ادامه، به کالج آمریکایی بیروت رفتند، و در سن
هفدهسالگی، لیسانس ادبیات، در نوزده سالگی لیسانس بیولوژی، و پس از آن، مدرک
مهندسی راه و ساختمان را، اخذ نمودند. در آن زمان، با نقشهکشی و راهسازی،
به امرار معاش خانواده، کمک میکردند. استاد، همچنین، در رشتههای پزشکی،
ریاضیات و ستارهشناسی، به تحصیلات آکادمیک پرداختند. شرکت راهسازی
فرانسوی، که استاد در آن، مشغول به کار بودند، به پاس قدردانی از زحماتشان،
ایشان را، برای ادامه تحصیل، به کشور فرانسه اعزامکرد، و بدین ترتیب، در
سال 1924 (م) به مدرسه عالی برق پاریس وارد، و در سال 1925 (م) فارغالتحصیل
شدند. همزمان با تحصیل در رشته معدن، در راهآهن برقی فرانسه، مشغول به
کار گردیدند، و پس از پایان تحصیل در این رشته، کار خود را، در معادن آهن
شمال فرانسه، ومعادن زغال سنگ ایالت «سار» آغاز کردند. سپس، به دلیل وجود
روحیه علمی، به تحصیل و تحقیق، در دانشگاه سوربن، در رشته فیزیک
پرداختند، و در سال 1927 (م)، در سن بیست و پنج سالگی، دانشنامه دکترای
فیزیک خود را با ارایه رساله یی، تحت عنوان «حساسیت سلولهای فتو الکتریک»،
با درجه عالی، دریافت کردند.
استاد، با شعر و موسیقی سنتی ایران، و موسیقی کلاسیک
غرب، به خوبی آشنایی داشتند، و در چند رشته ورزشی، موفقیتهایی کسب
نمودند، که از آن میان، میتوان به دیپلم نجات غریق در رشته شنا، اشاره
نمود.
از جمله دستآوردهای عمر پربار استاد، و مشاغلی که
در مسند آن، خدمات علمی و فرهنگی شایان توجهی ارائه نمودند، میتوان به
چند نمونه، اشاره کرد:
ماموریت وزارت راه و ترابری (طرق و شوارع عامه)،
برای تهیه اولین نقشهبرداری علمی، فنی و مهندسیکشور (تهیه نقشه نوین
راه ساحلی سراسری میان بنادر خلیج فارس، بندر لنگه به بوشهر) (1306 ه . ش)،
تأسیس مدرسه مهندسی وزارت راه و تدریس در آن ( 1307 ه . ش)، تأسیس دارالمعلمین
عالی، و تدریس درآن ( 1307 ه . ش)، ساخت اولین رادیو در کشور (1307 ه . ش)،
تأسیس دانشسـرای عالی و تدریس در آن (1308 ه . ش)، ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی
در ایران ( 1310 ه . ش)، نصب و راهاندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران
( 1310ه . ش)، تعیین ساعت ایران ( 1311 ه . ش)، تأسیس اولین بیمارستان
خصوصی، در ایران، به نام "بیمارستان گوهرشاد" (به یاد مادر گرامیشان) (1312 ه . ش)،
مأمور وزارت راه، برای ساخت راه تهران به شمشک، جهت معادن ذغال سنگ (
1312 ه . ش)، پیشنهاد و تدوین قانون تأسیس دانشگاه تهران، و تأسیس دانشکده
فنی ( 1313 ه . ش) و ریاست آن دانشکده تا (1315 ه . ش) و تدریس در آن، تأسیس
دانشکده علوم، و ریاست آن دانشکده از (1321 تا 1327، و از 1330 تا 1336 ه . ش)،
و تدریس در گروه فیزیک آن دانشکده، تا واپسین روزهای عمر، تأسیس مرکز عدسیسازی-
دیدگانی- اپتیک کاربردی، در دانشکده علوم دانشگاه تهران، ماموریت خلع ید،
از شرکت نفت انگلیس، در دولت دکتر مصدق، اولین رییس هیئتمدیره، و
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، وزیر فرهنگ در دولت دکتر مصدق( 1330 ه .
ش)، پایهگذاری مدارس عشایری، و تأسیس اولین مدرسه عشایری ایران ( 1330 ه
. ش)، مخالفت با طرح قرارداد ننگین کنسرسیوم، وکاپیتولاسیون در مجلس،
مخالفت با عضویت دولت ایران، در قرارداد سنتو «پاکت بغداد» در مجلس، پایهگذاری
مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران (1330 ه . ش)، پایهگذاری مرکز تحقیقات، و
رأکتور اتمی دانشگاه تهران، تأسیس سازمان انرژی اتمی، و عضو هیئت دایمی کمیته
بینالمللی هستهای (1330 ، 1349 ه . ش)، تدوین قانون ستاندارد، و تأسیس مؤسسه
استاندارد ایران ( 1333هـ.ش)، تأسیس اولین رصدخانه نوین در ایران، تأسیس اولین
مرکز مدرن تعقیب ماهوارهها، در شیراز (1335 ه . ش)،
پایهگذاری مرکز مخابرات اسدآباد همدان ( 1338 ه. ش)،
تشکیل و ریاست کمیته پژوهشی فضای ایران، و عضو دایمی کمیته بینالمللی
فضا (1360 ه . ش)، تاسیس انجمن موسیقی ایران، مؤسس، و عضو پیوسته فرهنگستان
زبان ایران از (1349 ه . ش) تا آخرین روزهای فعالیت.
فعالیت در دو نسل کاری، و آموزش 7 نسل استاد و
دانشجو، از خدمات ارزنده پروفسور حسابی، به شمار میرود، و در همین راستا،
ایشان از سال ( 1350 ه . ش) به عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران، شناخته
شدند.
استاد، به چهار زبان زنده دنیا: فرانسه، انگلیسی،
آلمانی و عربی مسلط بودند، و به زبانهای: سانسکریت، لاتین، یونانی، پهلوی،
اوستایی، ترکی و ایتالیایی اشراف داشتند.
دکتر حسابی به ایران، فرهنگ و ادب و اعتقادات سنتی
و مذهبی این سرزمین عشق، میورزیدند، و گذشته از سفر، به کشورهای متعدد
عالم، به سراسر ایران، سفر کرده بودند، و از این مسافرتهای پربار داخلی و
خارجی، یادداشتها و سفرنامههای بسیاری، به جای نهادند.
در زمینه تحقیق علمی: 25 مقاله، رساله و کتاب، از
استاد به چاپ رسیده است. تئوری
« بینهایت بودن
ذرات» ایشان در میان دانشمندان و فیزیکدانان جهان، شناخته شده است.
نشان «اوفیسیه دولا لژیون دونور»، و همچنین، نشان «کوماندور دولا
لژیون دونور»، بزرگترین نشانهای کشور فرانسه، به ایشان، اهدا گردید.
استاد، تنها شاگرد ایرانی پروفسور اینشتین بوده، و در
طول زندگی، با دانشمندان تراز اول جهان، نظیر شرودینگر، بورن، فرمی، دیراک،
بوهر، ... و با فلاسفه و ادبایی همچون آندرهژید، برتراند راسل، ... تبادل
نظرداشتهاند. ایشان، از سوی جامعه علمی جهان، به عنوان « مرد اول علمی
جهان » (1990 م) برگزیده شدند ، و در کنگره "شصت سال فیزیک ایران"
(1366 ه . ش) ملقب به "پدر فیزیک ایران" گردیدند.
پروفسور حسابی، در 12 شهریور 1371 (ه . ش)، در
بیمارستان دانشگاه ژنو، به هنگام معالجه قلبی، بدرود حیات گفتند.
مقبره استاد، بنا به خواسته ایشان، در زادگاه
خانوادگی، در شهر دانشگاهی تفرش، قرار دارد.
منبع:بنیاد پروفسور حسابی
_ اولین نقشه برداری فنی و تخصصی کشور (راه بندرلنگه به بوشهر)
_ اولین راهسازی مدرن و علمی ایران (راه تهران به شمشک)
_ پایه گذاری اولین مدارس عشایری کشور
_ پایه گذاری دارالمعلمین عالی
_ پایه گذاری دانشسرای عالی
_ ساخت اولین رادیو در کشور
_ راه اندازی اولین آنتن فرستنده در کشور
_ راه اندازی اولین مرکز زلزله شناسی کشور
_ راه اندازی اولین رآکتور اتمی سازمان انرژی اتمی کشور
_ راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران
_ تعیین ساعت ایران
_ پایه گذاری اولین بیمارستان خصوصی در ایران, به نام بیمارستان "گوهرشاد"
_ شرکت در پایه گذاری فرهنگستان ایران و ایجاد انجمن زبان فارسی
_تدوین اساسنامه طرح تاسیس دانشگاه تهران
_ پایه گذاری دانشکده فنی دانشگاه تهران
_ پایه گذاری دانشکده علوم دانشگاه تهران
_ پایه گذاری شورای عالی معارف
_ پایه گذاری مرکز عدسی سازی اپتیک کاربردی در دانشکده علوم دانشگاه تهران
_ پایه گذاری بخش آکوستیک در دانشگاه و اندازه گیری فواصل گام های موسیقی ایرانی به روش علمی
_ پایه گذاری و برنامه ریزی آموزش نوین ابتدایی و دبیرستانی
_ پایه گذاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
_ پایه گذاری مرکز تحقیقات اتمی دانشگاه تهران
_ پایه گذاری اولین رصدخانه نوین در ایران
_ پایه گذاری مرکز مدرن تعقیب ماهواره ها در شیراز
_ پایه گذاری مرکز مخابرات اسدآباد همدان
_ پایه گذاری انجمن موسیقی ایران و مرکز پژوهش های موسیقی
_ پایه گذاری کمیته پژوهشی فضای ایران
_ ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی کشور (در ساختمان دانشسرای عالی در نگارستان دانشگاه تهران)
_ تدوین اساسنامه و تاسیس موسسه ملی ستاندارد
_ تدوین آیین نامه کارخانجات نساجی کشور و رساله چگونگی حمایت دولت در رشد این صنعت
_ پایه گذاری واحد تحقیقاتی صنعتی سغدایی (پژوهش و صنعت در الکترونیک, فیزیک, فیزیک اپتیک, هوش مصنوعی)
_ راه اندازی اولین آسیاب آبی تولید برق (ژنراتور) در کشور
_ ایجاد اولین کارگاه های تجربی در علوم کاربردی در ایران
منبع: آفتاب